Inocencio

Despois desta temporada de escrita sobre os máis diversos temas nos que sempre salpico as miñas inquedanzas, pensamentos ou opinións; considero chegado o momento de abrirme un chisquiño a todos os meus lectores e visitantes para que saibades algo máis de quen moitos coñecedes unicamente polo alcume de Chousa.

Son fillo de emigrantes que retornaron para que eu unicamente fose made in Venezuela. Traían idea de volver deixándome ó cargo dos meus avós e dun bo fato de tios e tías -daquela- solteiras; pero xa de ben pequeno tiña eu un grande poder de convicción e logrei persuadilos de que aniñasen nesta terra que era a súa. E fíxeno a base de balbuceos babosos e algunha mirada inocente.

Fun bautizado na Igrexa de Santa María de Alvidrón. Era unha mañán fría de outono (non me lembro con claridade moi nidia, pero téñenmo contado), e Don Ramón non andivo con miramentos de augas benditas en termos nin farrapos de gaita; así que -mentras verquía a auga fría da fonte do caño pola miña cacholiña- dixo aquelas palabras que marcarían a miña vida para sempre:
Eu bautízote no nome do Pai, do Fillo e do Espíritu Santo e impóñoche por nome Inocencio.

(Pido disculpas, polo tanto, a quen até o de agora lle mentín no meu verdadeiro nome. Todos sodes intelixentes e comprenderedes a razón de tal pecata minuta...)

Foto: Inocencio algo máis grandiño. O día do meu bautizo o retratista estaba acatarrado.

Pedrada

Os tempos do aforro seica son chegados.
Das enerxías renovables, non contaminantes, pouco costosas e minimamente invasoras co entorno.
Moita landaina e pouca realidade.
Falan de lámparas de baixo consumo, pero costan un pico (por non dicir algo de máis abaixo)
Anuncian enerxías limpas, pero luxan a paisaxe co seu zoar asíncrono nos montes do país. (Quero que me gusten eses muiños flacos e metálicos, pero non o dou logrado, raio!).

E vai, por riba, e coma sempre; non nos toca a lotería, tendo que conformarnos con algunha pedrea. (Ou será unha pedrada?).
Eso sí, menos mal que hoxe tamén é o día da saúde, que senón...

Foto: Aforro enerxético. Por unha cuestión hormonal dalgún animaliño

Trigonometría

Pendurados na hipotenusa do pensamento sensual, tentamos fuxir pola tanxente do desapercibimento para non ser cachados polos ángulos das miradas alleas. Hai ocasións nas que acadamos a precisión logarítmica necesaria para derivar a atención cotilla que pretende saber das nosas intencións. Pero noutras resulta tan evidente a mirada para os senos, que nin siquera pasa desapercibida para calquer cateto presente no triángulo escénico, para canto máis á observada, que se limita a facer semicírculos parpadeantes.

E cando nos cachan cos ollos espetados no plano cartesiano que conforman as dúas nádigas, mentras xogamos a calcular se 3,1416 é un número ou un estado de ánimo, o único que podemos facer é deixarnos de teoremas e rendirnos á evidencia de que o que nos gusta non é a trigonometría...

Foto: Trípode. Cerramento perimétrico dun pinar en Caldelas (Antas de Ulla)

Vestixio

Impresiona saberte alicerce da industria dun país. Hoxe, que ainda amosas os restos da gallardía doutrora, vísteste de musgo verde para camuflar a desidia na que te abandoan.
Antonte vestixio dun esplendor máximo; hoxe indicio de illamento inservible.
Visita obrigada de antano; esquecemento absoluto actual. Xa non vales, xa non sirves.
Unicamente podes moer os teus recordos e facelos fariña de historias segredas...
A maquía está infravalorada e so cotiza nos mercados do romanticismo.
Sinto mágoa de pensar que cecais dentro duns anos, ó Gaiás pasaralle outro tanto...

Foto: Muiño sen muiñeira nin fariña.

Culpas

Ós seus noventa e tantos anos, a señora Dores, que vivía na Residencia de anciáns dende facía máis de 20, decidiu coller o bote no que fora xuntando uns cartiños para, chegado o Nadal, ver o xeito de se reunir coas súas dúas únicas irmás vivas, de sete que foran.
Levaba tres anos aforrando da exigüa pensión para poder darse ese capricho de xuntarse o día de Noiteboa.
Non hai palabras para describir a decepción sufrida pola señora Dores cando se decatou de que o bote desaparecera.
Tras días de decepción e rabia, que a abocaban a unha segura depresión, toma unha decisión.
Escribe unha carta na que suplica unha solución.
A carta vai dirixida a "Dios", e -resumida- dicía así:

Señor. Ti sabes que fun máis ou menos boa persoa ó longo da miña vida. Non fixen mal a ninguén e agora que tiña a ilusión de poder xuntarme, probablemente por derradeira vez, co que queda da miña familia; alguén me roubou os 600 euros que precisaba para tal menester.
Ti, se quixeras, podes amañalo. Facer un signo, darme un sinal. Estareiche eternamente agradecida, Señor. ...

E botou a carta no buzón de correos nun sobre que como enderezo e destinatario, unicamente indicaba: "Dios".
En correos hai unhas persoas adicadas a tentar direccionar aquelas cartas que teñen enderezos complicados de ler ou identificar. Esas persoas son comunmente chamadas "sabios". O sabio desta estafeta, ao ver a carta non puido evitar abrila e cando rematou a lectura, con bágoas nos ollos, deixouna sobre a súa mesa de traballo. Ó final da xornada chamou a todos os seus compañeiros antes de que marchasen, e leulles a carta.
Cando rematou, sen que mediase palabra, cada un dos presentes foi metendo a man no peto e deixando enriba da mesa do sabio cinco euros, dez, tres...Cando marcharon todos o sabio contou o recadado: 580 euros. Colleu un impreso de xiro Postal e remitiunos á Residencia a nome da señora Dores e indicando como remitente: "Dios".

Pasou o Nadal. Xa a nos últimos de xaneiro, chega unha nova carta co mesmo destinatario e idéntica caligrafía á mesa do sabio; éste case non daba aberto a carta coa emoción. Cando logrou desdobrar o papel, leu con avidez:

Grazas Señor por esta mostra da túa infinita bondade. Poda que algunha vez tivera dúbidas da túa existencia, pero agora -Señor- adicarei os días que me queden da miña vida a rezar e.... (seguía unha longa misiva cargada de emotividade e agradecemento).
Asinado: María Dores Pei Toril

Posdata: por certo!, faltaban 20 euros, pero seguro que foron os fillos de puta dos carteiros!.

Foto: Non atopei ainda a rúa do "Manda carallo". Mentras pode valer esta.

Estereotipos

Seguramente nada é definitivamente branco nin absolutamente negro. As escalas intermedias case sempre determinan moitas obviedades que, sen ser necesariamente grises, abranguen un amplo espectro cromático que define e pon de relevo cualidades das persoas.

Cando falamos de estereotipos etnográficos todos imos axiña a pendurar sambenitos que, nas máis das veces, pecan por errados, malintencionados e -sobre todo- nada definitorios.
Dise da indefinición do pobo galego, que non se sabe se sube ou se baixa; que xa veremos ou que mañán é outro día (maloserá)...
Todo acaba tendo que ver con cada condicionante que nos rodea. Dende os climáticos até os económicos.

Pero moi seguramente non somos nin moi abertos nin moi pechados. Un bo termo medio sempre permitirá que non entre un can a comer os chourizos á vez que deixará que entre a luz no celeiro e, de paso, consinta que vexamos o taconeo da veciña de camiñar ledo cando vai mercar o arroz de fora para misturar cos chícharos que xa ten na casa.

Foto: Porta de duas follas. Folla aberta e folla pechada

Decembro

Chegou o mes da fartura sin trazas, dos excesos, do gasto compulsivo, das loterías que enchen petos alleos, da felicidade empaquetada en postais tiradas en caixóns esquecidos, da ledicia forzada. Dos bicos enlatados e das uvas coas súas putas carabuñas. Do licor espumoso que non se deixa beber, do turrón que escaralla os dentes, do mazapán que non comen nin os cans. A época dos agasallos reiterados e inútiles, das andrómenas...
Malia todo, decembro é o mes das celebracións entrañables, de mesas familiares, de xenerosidade sin custe, de premios cantados. De bicos cálidos, de desexos formulados en badaladas de ilusión, de doces únicos mollados en burbullas de ledicia, de lembranzas infantís, de sorpresas envoltas en papeis de cariño...
Nun mundo de desequilibrios e carente de verdade e mentira, so nos queda -como dicía o poeta- o cristal co que todo se mira.

Foto: Andrómenas sempre útiles?. En Compostela, a 80 Km de Antas de Ulla

Maloserá

Non foi por azar que este país se desenvolvese como ten acontecido nos últimos anos.
A entorna que nos rodea ten moito que ver, certamente; pero sin duda o traballo cotiá de cada unha das persoas que compoñen o entramado social de Galicia foi o que permitiu estar -cos matices que se queiran- na punta de lanza do chamado primeiro mundo.
Porén non acabo eu de encaixar doadamente ese último eslogan publicitario de Gadis. Como aqueloutros que incitan a pensar que o deixamos todo nas mans da ventura, da sorte ou da resignación (éche o que hai, vaiche boa, tarde piaches...).
Entendo que, de ter sido así, hoxe andaríamos agarrados á rabela do arado romano e mallando na aira como fai 40 anos. Considero que entregarse cos ollos pechados cara un futuro ó berro de maloserá, simple e claramente, será malo.

Foto: Malla en Mancegar, 1961. (Non me busquedes, eu non mallei aquel día)

Porco

Poda que teña connotacións pexorativas a simple denominación; pero ninguén lle fai noxos cando no seu prato se acubilla un anaco de lacón flanqueado por rubiños chourizos e marelos garabanzos enmarcados nun fondo de grelos verdes e fresquiños.
Dise que do porco cómese dende o fuciño ata o rabo (incluso pode suscitar envexa neste punto!). Probablemente non haxa bicho que mellor se aproveite.
Penso que non se fai pastel de porco pola disonancia fonética; que senón...
En Lalín fixeron exaltación artística, ademáis da consabida culinaria, deste suxerente animaliño. Eso sí, a que aporto na imaxe ten o seu recochineo na inscripción que leva no lacón, que ven dicindo -con leve erro no latinaxo- que cada quén é dono do seu destino.Hai que joderse co telediario, diría o marrán se dixese algo!

Foto: Pork-Art en Lalín. Km0; a 27 do Centro Xeográfico de Galicia

Silencio

Falamos moito. E con cada palabra que ceibamos debullamos a espiga de pequenos misterios conformada polos grans que nos configuran; deixando o carolo que levamos dentro nú e baleiro de contido.
Todos opinan e todos teñen velas en funerais nos que nin tan siquera hai morto que enterrar; unicamente veñen atraidos polo bullicio propiciatorio para volver a falar, aínda sin ter nadiña que dicir.
Ogallá aprendésemos a saber estar máis en silencio e disfrutar del coa mesma devoción que lle adicamos ó ruido baduador. E quedar calmosamente calados; simplemente disfrutando da mirada, da caricia..., da comunicación sin palabras.

Foto: Reflexo calado.Sin palabras

Desniveis

Se todo fose plano andaríamos ateitiñando coa vista para ver canto máis lonxe mellor, ainda que nesa teima acabásemos cos mecanismos de enfoque dos nosos olliños (xa sei, algunhas teñen ollazos).
E prescindiríamos do esforzo na subida e descoñeceríamos a recompensa de deixarse levar pendente abaixo.
Se todo fose plano a música sería un son monocorde e apático que se escoitaría igualiño que o berro dun corvo vello.
E todo sería dereito, polo que nunca poderíamos apreciar a beleza das curvas que se debuxan ó camiñar...
Menos mal que todo é como é, aínda que ás veces para salvar certos desniveis, haxa que buscar solucións tan sinxelas como...adosar unhas escaleiras!

Foto: Desniveis en Melide, a trinta e poucos Km de Antas de Ulla

Pé

Fíase fino ultimamente. Todo ten que estar perfectamente presentado e con esmero confeccionado.
Esíxese moito a todo quisque. @ camareir@ que faga o mellor café. Axiña e sen andar con landainas. @ médic@ que non se pase un pelo á hora de diagnosticar, que como se trabuque, denuncia ó canto.
E non vou relatar agora as expectativas que na intimidade facemos sobre @s amantes, que senón perdémonos na inmensidade dos desexos...
O carallo é que o que se nos devolve a tod@s son erros, malfuncionamentos do sistema, foras de servicio, dolores de cabeza inusitados...
Hai que recoñecer que, neste mundo perfecto, todo quisque mete a pata (ou o pe). Ben sei que queremos meter (ou que lle metan) outras cousas, pero para "o outro" compre intimidade.

Foto: Ó pe da noticia en Cambados. A hora e pico de Antas de Ulla (pola autoestrada)

Gatos

Nada que ver coa canción. Nin o gato está triste, nin é un só nin tampouco azul.
Nin siquera é azul o ceo. Disque asoma borrasca intensa. Precisamente ven do lado para o que non miran os marruxos. Será casual?
Non lles vou poñer nome, que seguro que ningún dos dous quere ser o siamés. Parece que ambos teñen o cu moi ben sentado na súa parceliña de tellado e non queren facer concentración parcelaria por un quítame alá ese sillón de coiro que xa teño rabuñado ó meu gusto.
E incluso din que están dispostos a miañar con gatos doutros tellados. Seica non aprenderon que máis vale tellado coñecido que cubertas sen retellar...(Fenosa dixit)

Foto: A(s) gata(s) sobre o tellado de zinc (quente)

Ansia

Hai moitas cousas que non se aprenden en ningures. Nin na escola nin no bacharelato nin tampouco na universidade. Non queda claro se é unha transmisión xenética, nin tan siquera educacional no ámbito familiar.
É unha especie de celo que xurde por sí mesmo nun momento da vida no que, sin decatarte, apodérase de certas vontades túas e xa non te abandoa nunca máis.
Non é saber nin é intelixencia. Non se compón de normas nin é arbitraria.
Posúena ricos e pobres, homes e mulleres (mira ti!), curas e ateos, feos e guapos...
Ese besbello que te pon alerta cando é preciso, que te desperta sin necesidade de reloxo, que che encadea sen cadeas...
Ogallá sempre manteñamos alerta esa ansia que nos predispón a atención sobre das cousas que importan e que, aparentemente, pasan desapercibidas.

Foto: Neurona metálica. Ansia en estado puro

Simbiose

Menos mal que ás veces permítennos cometer erros e continuar medrando; que senón a gadaña da corrección xa nos tería tronzado as pernas a máis de un.
O segredo radica en non facer moito ruido e estorbar o mínimo. Despois tamén compre que entre no bombo o factor sorte para que a vida continue.
O resultado salta á vista. O menos forte ten que ir adaptando o seu crecemento ás imposicións que lle veñen dadas pola sua propia realidade circundante. E, co paso do tempo, a ver quen carallo se atreve a discernir quen manda na esquina sureste do cercado; se a madeira ou o metal.
Estarán amándose de xeito permanente?. A postura do carballo mesmo semella estar a piques de dar o meneo definitivo para fecundar ó ferro, pero seguramente continuarán así, disfrutando da cercanía do clímax, ata que unha esbarbadora e unha motoserra lles trunque a súa simbiótica existencia. Namentras, seguirán gozando na plenitude de cada día, sexa santo ou non.

Foto: Simbiose entre madeira e metal en Antas de Ulla.

Óptica

Reza o dito que por moitas sedas e adornos que se poña a mona, ha quedar sendo mona igualmente (adornada, pero mona).
Como contrapunto hai quen, ainda retorcido semella ergueito e coa clase e garbo innatos que lle dan as corres de xesta que a fabricaron.
Por iso din que o estilo non se pode mercar. É algo que se ten ou do que se adolece.
Así loce lozana esta cabaceira, presidindo o parlamento da aira, comandando a tribuna de escanos que ostentan os ourizos dos castiñeiros que a rodean e chiscándolle o ollo á parede leste da palleira, na que mañán proxectará a súa sombra unha hora despois no mesmo punto (este cambio de horario semella que présta mellor. A saber en que o empregades...)
A estas alturas resulta irrelevante que torza un pouco cara a dereita. Entre outras cousas porque se a miramos dende o sur, comprobaremos claramente que cara onde tende é para a esquerda...Cuestión de ópticas.

Foto: Cabaceira con millo en Albá, moi perto de Antas de Ulla

Libro

Non podo rexeitar o convite da miña veciña Alexandra Oliveira nesta proposta de sortear un libro escrito nas linguas irmás galega ou portuguesa.
A mecánica é moi semellante á empregada no que chamamos o sorteo do traste galego non fai moito tempo. En todo caso, copio o contido do enunciado no blog de Alexandra sobre o sistema:

“Cada blog escolle un libro do mundo litetario galego (entendendo por galego aquel que emprega a Lingua Galega) ou português (que en certo modo non deixa de ser unha variante do mesmo idioma). Posteriormente pasaselle o relevo aos 5 blogues que cadaquén considere para que sigan co xogo. O día 30 de Novembro deste presente 2009 todos os mantedores sortean o libro entre os comentarios da entrada. Sería interesante que cada blog escollese un autor da súa zona…”

A miña escolla é un libro que me chamou a atención no seu día polo título, e que acabou por gustarme a súa prosa sinxela e atraínte. E como o sabor tamén ten que ver co queixo; quen resulte agraciado con este libro, tamén terá un queixo da Ulloa!
Agora debo pasarlle a bola a 5 blogues. Como iso é un embolado por un lado e tamén pode cortar a iniciativa de quen o quixera facer sen ser convidado; vou deixalo á libre elección de cada quén. Eso sí; para optar a número do meu, hai que colaborar con outro libriño. Queda claro?

Pontes

Ás veces andamos na procura da soedade que nos acompañe para non sentirnos soliños.
En ocasións o silencio énchenos de ideas e de palabras que poden incluso resultar gratificantes.
Pero as máis das veces, os seres humáns buscamos o contacto, a comunicación, o entendemento.
Xa sexa para comerciar, facer a guerra ou o amor; sempre andamos tendendo pontes para acadar cercanías.
E cando unha queda anegada polo caudal da imposibilidade, mandámoslle outra enriba para alonxar o distante e materializar a a proximidade.
(A lingua tamén é unha ponte que achega ideas e fomenta o contacto. E non hai medidas para a lingua. Nin linguas grandes nin pequenas. So hai pontes de comunicación. Iso, entre outras cousas, foi o que dixemos ben clariño hoxe en Compostela uns milleiros de galeg@s. Terá asolagada a súa ponte quen ten que escoitar?; ou andará na procura da soedade para non sentirse só?)

Foto: As pontes de Portomarín.

Competencia

Non hai mellor lei de mercado que a fixada pola competencia. Se ofreces o mesmo produto, tés que ser máis hábil, mellor comercial e máis eficiente que o teu competidor para ganarlle cota de mercado. En principio quen gaña é o usuario, ainda que ti tamén precisas gañar.
O márketing axudarache, pero con igualdade de prezos e idéntica ubicación, vai ser determinante a calidade no servizo para que o cliente se decida por ti.
Unha maneira de convertir unha ameaza en oportunidade de negocio pode consistir en mimetizarte co nome do teu competidor; iso sí, sempre dándolle unha viravolta ou un matiz. E despois sempre te preguntarás o motivo polo que a xente sempre vai en cada momomento onde ve máis xente .

Pasará o mesmo no "mercado" do ligoteo?

Foto: Difícil elección.

Premios

En certas ocasións todos percibimos sorpresas que alteran a vida diaria e acaban por escarallar o pastoreo tranquilo dos brotes verdes que a impetuosa auga de outono trouxo ós nosos campos.
E resulta que temos que deixar de pacer tranquilamente para vestirnos de gala e ir recoller un premio.
Boeno, pois se hai que ir vaise. Claro que non sabemos moi ben se por arrincar herbiñas coa boquiña -eso sí, con moito arte- merecemos tanta loubanza.
A ovella do Anxeliño tivo catro años. Pensou en premiala o día do parto, pero decidiu agardar a ver se era quén de crialos axeitadamente. Claro que o Anxeliño, como é de Antas (e Antas non está en Suecia), é un sabio

Foto: Ó ba-má?. A recoller o Nobel, nenos!. Vaaaaaaaale

Auga

Motivo de máis dunha liorta e centos de pleitos; por ela teñen reñido irmáns con irmáns e veciños ben avidos. Dende antigo foi motivo de complicadas obras de enxeñería para achegala aos asentamentos poboados dende os manantiais alonxados. E tamén de faraónicos diques de contención para protexerse da sua anegadora forza.
Savia que fecunda os campos e troca en vitalidade canto toca. Maná insaboro que sabe ben. Perfume xenial e inoloro que purifica e afasta os cheiros. Líquido incoloro que enriquece e matiza as policromías da vida. E lava os pensamentos e relaxa os corpos.
Recurso precioso que seguramente non valoramos pola abundancia que sempre tivemos. Benvida auga de outono!

Foto: Picho (tamén pode ser picha) en Facha (Antas de Ulla)

Escándalo

A sociedade está en plena voráxine fervescente polos acontecementos económicos que nos cuspen con periodicidade enfermiza en cada noticiario, xornal ou informativo de televisión.
Semella que os medios están unicamente pendurados do tendedeiro das miradas para aportar noticias malas, nefastas ou tráxicas. Depende da liña editorial de cada quen.
Agora racha a monotonía a multimillonaria prexubilación dun banqueiro que onte andaba pedindo coa pucha rachada nas portas do Banco de España...
E todo isto acontece, mentras nas silveiras de Antas pérdense as amoras sin que ninguén as apañe. Un escándalo.

Foto: Amor_as de Antas. Se gustades...hai self services ben distribuidos.

Fiscalidade

Seica andivemos moito de festa e agora toca recoller a mesa, lavar a louza, gardar os cubiertos e facer contas. Unha carallada!
E disque imos ter que pagar a escote (ocúrreseme mellor acepción para admirar esta palabra...), así que ide afloxando todos as carteiras.
Parece lóxico que teñamos que poñer todos; pero nós, que sempre fomos algo formiguiñas e convencéronnos de que había que ser cigarras, agora veñen coa tocata de que hai que voltar a ser formigas. E o que máis me amola é pensar que tal vez catro pillabáns sigan sendo cigarras á conta de todo o formigueiro...

Foto: Cigarra de Antas nos primeiros de outono. O verán rematou

Debullando

Nesta carreira sen novas marcas, na que todo ten unha mesura comedida e parsimoniosa, sorteando sen facer barullo os atrancos que van xurdindo, o tempo transcurre de xeito tan contínuo como constante.
O relevo estacional dase o testigo nun traspaso silente e comedido. Sen presas pero sen deterse.
E mentras todo iso acontece sen necesidade da intervención do G20, nós seguimos debullando os grans das inquedanzas e ledicias no cesto da bagaxe vital, tirando os carolos na morica da experiencia simultaneada pola do esquecemento.
Empeza o outono. E as bonecas loiras con eses pelos!

Foto: "Bonecas" loiras do millo de Antas

Trapalladas

Non resulta doado entender como se permite a destrucción do noso patrimonio cultural por un reiterado pecado de omisión.
Son conscente da necesidade de saber conxugar propiedade privada con interés común; pero para iso cobran quenes rexen e gobernan, carallo!
E chegados a certas tesituras somente quedan duas alternativas: ou facer que trunfe a razón ou continuar sendo un trapalleiro permanente.

Foto: Castelo de Pambre morrendo sen asistencia